26 maja przypada Święto Niepodległości Gruzji, ustanowione na pamiątkę uzyskania przez ten kraj po raz pierwszy niepodległości w 1918 roku. Kilkadziesiąt lat później, 31 marca 1991 roku, w przeprowadzonym referendum 98,91 proc. głosujących ponownie opowiedziało się za niepodległością kraju, która została ogłoszona 9 kwietnia 1991 r. W 2023 roku Gruzja obchodzi 32. rocznicę tamtych wydarzeń.

Szanowni Państwo, w imieniu Samorządu Województwa Dolnośląskiego informuję o uroczystych obchodach Święta Niepodległości Gruzji. Uroczystości odbyły się w piątek, 26 maja w Dzierżoniowie.
W programie uroczystości; złożenie kwiatów przed obeliskiem płk. Waleriana Tewzadze w Dzierżoniowie, następnie uroczystości przy grobie płk. Waleriana Tewzadze.
Podczas uroczystości głos zabrali: Jarosław Kresa - Wicewojewoda Dolnośląski, Diana Zhgenti – Ambasador Gruzji w RP, Andrzej Jaroch – Przewodniczący Sejmiku Województwa Dolnośląskiego, Grzegorz Macko – Wicemarszałek Województwa Dolnośląskiego, Sergiusz Kmiecik – Przewodniczący Rady Miasta Wrocławia.
Po oficjalnych wystąpieniach odbył się apel pamięci, salwa honorowa i złożenie wiązanek okolicznościowych.
W uroczystości wzięli również udział: wicestarosta Andrzej Bolisęga, burmistrz Dariusz Kucharski, radni sejmiku wojewódzkiego, przedstawiciele samorządów oraz obywatele Gruzji.

Walerian Tewzadze to były żołnierz Wojska Polskiego i Armii Krajowej. Po zakończeniu II wojny światowej i znalezieniu się Polski w strefie bezpośrednich wpływów ZSRR, wielu bohaterów minionego czasu musiało się ukrywać lub emigrować. Nowa, „ludowa” Polska, o której przyszłości decydować miała Moskwa, przez najbliższe lata okrutnie rozprawiała się z potencjalnymi „wrogami ludu”. Pułkownik Tewzadze nie opuścił kraju, zaszył się na peryferiach nowego państwa. Zamieszkał w Dzierżoniowie jako Walery Krzyżanowski, zachowując absolutną tajemnicę na temat swojej przeszłości. Według swoich nowych, oficjalnych dokumentów urodził się w roku 1892 w Kutnie i był synem Władysława i Teresy. Mieszkał z siostrą (tak wskazywały nowe dokumenty jego żony Małgorzaty) i był jednym z wielu nowych obywateli miasta spod znaku Świętego Jerzego. Ponieważ ten święty rycerz jest też patronem Gruzji, wybór Dzierżoniowa na miejsce dalszego życia nabiera dodatkowo symbolicznego znaczenia. W Dzierżoniowie znalazł pracę w księgowości zakładów włókienniczych „Silesiana”. Pełnił również funkcję prezesa dzierżoniowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej.

- Walerian Tewzadze, były żołnierz Wojska Polskiego i AK po zakończeniu II wojny światowej zamieszkał w Dzierżoniowie jako Walery Krzyżanowski, zachowując w tajemnicy informacje o swojej przeszłości. Prawdę znała jedynie garstka najbliższych. Inni mogli ją poznać dopiero po śmierci Gruzina, uhonorowanego najwyższym polskim wojskowym odznaczeniem - Orderem Virtuti Militari.
"Skromny, łagodny, dobry człowiek, ale jak krzemień twardy" - tak płk Tadeusz Tomaszewski, szef Sztabu Dowództwa Obrony Warszawy opisywał w 1939 roku ppłk. Waleriana Tewzadze, który postanowił uznać Polskę za swoją drugą ojczyznę. W swoim testamencie napisał: "Jako Gruzin chciałbym być pochowany w Gruzji, ale jestem szczęśliwy, że będę pochowany w ziemi szlachetnego i dzielnego Narodu Polskiego" - przypomniał wicewojewoda dolnośląski Jarosław Kresa.

- Pomnik polskiego przywódcy - przypomniał wicemarszałek województwa dolnośląskiego Grzegorz Macko - w gruzińskiej stolicy stanął w 2011 r. jako wyraz wdzięczności za wsparcie Gruzinów podczas ich wojny z Rosją w Osetii Południowej w 2008 r. To dzięki prezydentowi Kaczyńskiemu 12 sierpnia 2008 r. w Tbilisi został zorganizowany wiec, w którym uczestniczyli także - dzięki osobistemu zaangażowaniu Lecha Kaczyńskiego - ówcześni prezydenci: Ukrainy - Wiktor Juszczenko, Litwy - Valdas Adamkus, Estonii - Toomas Ilves oraz premier Łotwy Ivars Godmanis. Był to gest solidarności z Gruzją. "Przemawiając do tysięcy Gruzinów zgromadzonych przed budynkiem parlamentu Lech Kaczyński podkreślił, że obowiązkiem społeczności międzynarodowej jest solidarne przeciwstawianie się rosyjskim dążeniom imperialnym. "Chciałbym to powiedzieć nie tylko wam, chciałbym to powiedzieć również tym z naszej wspólnej Unii Europejskiej, że Europa Środkowa, Gruzja, że cały nasz region będzie się liczył, że jesteśmy podmiotem. I my też świetnie wiemy, że dziś Gruzja, jutro Ukraina, pojutrze państwa bałtyckie, a później może i czas na mój kraj; na Polskę" - powiedział wówczas polski prezydent" - zaznaczył wicemarszałek.

Cześć i chwała bohaterom
Niech żyje Gruzja
Niech żyje Polska